| Niçin Dâva Etmem? |
Yarım asıra yakın meslek hayatımda irili ufaklı kalem sahiplerinin yüzlerce hakaretine ve iftirasına uğradım. Hepsinin cevabını verdim, fakat hiç birini dâva etmedim. Birçok yazılarımda, cevaplarına tahammül etmek şartiyle, herkesin bana dilediği şiddet ölçüsünde hücum edebileceğini ve herhangi bir kalem sahibi aleyhinde hakaret dâvası açmayacağımı tekrarladım, bu sözüme de sadık kaldım.
Kendim kabul edip yine kendime kabul ettirdiğim bu kanunun gerekçesi, şartsız ve hudutsuz bir fikir hürriyetine taraftar olmak değildir. Bilâkis, fikirlerin mevcut olmadığı münakaşa hallerinde fikir hürriyetinin de boş bir kavram olduğunu bilirim. Fikir hürriyeti yalnız fikir sahiplerinin hakkıdır İnsan hür doğmaz, boş doğar. Fikir ve hürriyet sonradan gayret ve liyakat yoluyla elde edilmek lâzımdır. Biz kanunun değil ancak kafanın verdiği hürriyete lâyık olabiliriz. Küfür eden yazarlar elbette bu hürriyete lâyık değildirler ve adalete hesap vermeleri doğru olur.
|
322 |
|
| Halkin Takdiri Ve Tenkid |
Halkın tenkidleri dürüst bir tenkidin yerini doldurabilir mi?
Doldurabilseydi, tenkide lüzum kalmazdı. Bilâkis okuyucu, okuduğu eserin değerini ve değersizliklerini belirten bir kılavuza muhtaçtır. |
315 |
|
| Nurullah Ataç |
Nurullah Ataç'ın şahsı üzerinde müdafilerinin de muarızlarının da ittifak ettikleri noktalar vardır:
Ataç'ta fikir bakımından constance yoktu, merhum kendi kendisiyle devamlı zıtlaşma halinde idi. Herkesle her zaman kavga edecek kadar sinirliydi. Paradoks meraklısıydı. Esaslı hiç bir eser bırakmamıştır. Sohbet zevki için feda etmeyeceği prensip yoktu.
|
315 |
|
| Ölçü Anarşisi |
Son yarım asır içinde, Türkiye'de klâsik ölçülere isyana başlayan genç nesiller, onların yerine grup ölçüleri ikâme edememişlerdir. Batıdaki mânâsiyle bizde sistemli san'at grupları yoktur. |
312 |
|
| Tenkit Ve Tarih |
Hüküm veremediğimiz veya hüküm vermek istemediğimiz her meseleyi tarihe havale deriz. Eminim ki, şu cümleler, dünyanın hiç bir dilinde bizde olduğu kadar çok kullanılmamıştır:
"Tarihe bırakalım, son hükmü o verecek."
|
304 |
|
| Şiir Ve Nesir |
Yenilik, edebiyatımızda şiir ve nesir arasındaki büyük mahiyet farkının tam idrak edilmemiş olması, nesre kaçan şiirin adiliğini, şiire kaçan nesre de musallat etmiştir. Makaleler, muhasebeler, seyahat mektupları, fıkralar çoğu mensur şiir hâlinde yazılıyor. Garp nesrinde, ancak seyrekliği mazur görülen ve tasannu'un tâ kendisi olduğu için ifratı büyük ayıp telâkki edilen teşbihçilik ve istiare-cilik ve bizde hâlâ güzel yazının işareti ve belki de ilk şartı zannedildiği için, bu "teşaur" çirkinliğinden kurtulamayanlar çoktur. Unutuluyor ki, bir manzumenin içinde güzel olabilen hayâller, gayesi "affirmationne" ve isbat olan nesrin içinde O'nun mantıkî ve riyazî bünyesine zıttır. Nesrin kanaat verdiği telkin şartı, şiirinkine hiç benzemediği için muhayyeleye ait unsurların müdahalesi tefekkürün mantıkî sistemini bozar; zekî tasarruflara icazlara ve sarahate mâni olur.
|
274 |
|
| Divan Edebiyatı |
Divan edebiyatının hayat ve tabiatla ilgisi azdır. Şâir ilhamını ve heyecanını yaşanmıştan almaz. Şiirinde tabiatın gerçek intibaları yoktur. |
267 |
|
| Ümit Yaşar Oğuzcan |
Bu antolojiyi hazırlayan şâir (Ümit Yaşar Oğuzcan) kendi kendine de sesleniyor:
Ulan Ümit Oğuzcan
Ulan hergele
Ulan ekşimiş ayran
Ulan düdüklü tencere
Edebiyat senin nene
Behey mantar kafalı
Behey çengelli iğne
Behey çamaşır mandalı
Ne desem azdır sana
Behey hacıyatmaz
Bırak şiiri bir yana
Ulan adam ol biraz.
Bu kadar samimî olmaları, hele son iki mısraı kendi kendilerine her zaman tekrarlamaları şartiyle, antolojideki bayağılık şâirlerini ve hayret vurguncularını af edebilir, hattâ -biraz da- sevebiliriz.
|
266 |
|
| Şiirin Gecekonduları |
Sana hırsız demekte
Haklıyım
Çünkü
Açıp
Kalbime baksalar
Parmak izlerin var!
Ne sevimli, değil mi? Fakat şiir mi? Nükte, son mısraiyle beylikten biraz kurtulabilmiş bir nüktecik. Şirin bir gecekondu. Belediyeden yakayı kurtarabilse de bir fırtınadan korkmağa her zaman mahkûm.
Bizde tenkidin fırtınası değil, rüzgârı bile yok. Bu temelsiz ve çerden çöpten şiirlerin gecekonduları her yeri kaplıyor. Besbelli ki şiir ihtiyacından az değil. Fakat paraca olduğu kadar kültürce de ne kadar züğürdüz, Allahım!
Ulus, 26 Şubat 1950
|
262 |
|
| Şiir Ve Nesir |
Şiir ve Nesir
Hafta, 20 Şubat 1935
Bir manzume, içindeki nesir hamulesi çoğaldıkça hakikî şiir hüviyetinden uzaklaşır; çünkü şiirin koyu bir seyyale içine sıkışan gizli terkibi dağılır, hâlis cevher |
254 |
|
