Felsefi düşüncenin babası Herakleitos sayılmak gerekir

Düşünce objesinin tikelden genele dönüşümünü gerçekleştiren Thales ise, somuttan soyuta dönüşümünü gerçekleştiren de Herakleitos olmuştur. Herakleitos'un sorusu Thales'inkinden temelli bir biçimde farklıdır. Thales, "Dünya'nın ilk maddesi (arkhe) nedir?" diye soruyordu. Herakleitos, bu soruyu "Dünya'nın temel ilkesi nedir?" biçiminde değiştiriyor. Thales, dünyanın ilk maddesini 'su'dan başlatarak dünyanın oluşumunu bir ardzamanlı soykütüğe bağlamaktaydı. Deyiş yerindeyse, 'su', ondan türeyen öteki maddelerle dünyayı bir 'ata'dan gelen kuşaklara bağlıyor gibiydi. Herakleitos'un sorusu ise, eşzamanlılığı imliyor: "Dünya'nın temel ilkesi nedir?" sorusuna 'değişim' yanıtını vererek, kuruluşundan bu yana hiç değişmeyen bir ilkeyi dile getirmiş oluyor. Gerçekten de dünya kurulduğundan bu yana, değişmeyen tek ilke, dünyanın sürekli değişiyor olmasıdır. Geçmişte olduğu gibi, bugün de, değişme vardır. O nedenle, dünyanın temel koyucu ilkesi olarak 'değişme', dünyanın ardzamanlı değil, eşzamanlı kavranışını da beraberinde getirmiştir. Bu ilkenin eşzamanlılığı, dünyaya ilişkin açıklamaların bilimsel oluşuna doğru atılmış ilk adımdır. Herakleitos ile birlikte, düşünce objesi soyut ve geneldir artık; 'değişme', soyut ve genel bir düşünce objesi olarak kavramsallığı imler ve Herakleitos'la birlikte 'mitos'tan 'logos'a geçiş süreci tamamlanmış olur. Öyleyse, felsefi düşüncenin başlangıcını Thales ile değil, Herakleitos ile temellendirmek doğru olacaktır. Çünkü Thales, düşünce objesini genelleştirmiş ama soyutlamamıştır, bunu gerçekleştiren Herakleitos olmuştur.