Tenkid-Eleştiri

“Tenkit” yerine ileri sürülmek istenen “eleştirme”yi alalım “Eleme”den gelen bu kelime tenkit değil,tasfiye manasına yakındır. Eğer böyle değilse, müspet veya menfi değer hükümlerine aynı derecede pay bırakan bir ameliye ifade eder. Oysa ki tenkit, böyle bir ameliyeden ibaret kalmaz, çok defa yalnız menfi bir hüküm de ifade eder. “Bu eseri çok tenkit ediyorlar” sözü onda fazla kusur bulduklarını anlatmak içindir. “Eleştirme” kelimesinde bu mana yoktur. Bir de “eleştirme” dört hecedir, “tenkit” iki. Kullanışlık bakımından bu, Arapça kelimeye büyük bir üstünlük değeri kazandırmaktadır. Nihayet münevver dilinde “tenkit”in en canlı kelimelerden biri olması “eleştirme”ye karşı duyulan tiksintiyi çoğaltıyor: Bu, sağlam bir dişi çıkarıp yerine çürük ve takma bir diş koymaya benziyor.