İnsanlar

Biliniz ki (muttakiler dışında) insanlar dört gruptur. Bazısını fesat yapmaktan ancak nefsinin adiliği, silahının körleşmesi ve malının azlığı alıkoyar. Bazısı kılıcını çekmiş; şerrini ilan etmiş; atlılarını ve piyadelerini toplamıştır. Ele geçireceği bir mal, önderlik edeceği bri atlı birliği veya yükselteceği bir minber için kendini şart koşmuş; dinini helak etmiştir. Dünyayı nefsine ve Allah katında nail olacağına karşılık bir bedel olarak düşünmen ne kötü bir ticarettir! Bazısı dünyayı ahiret ameliyle ister de ahireti dünya ameliyle istemez. Kendisini alçak gönüllü göstermeye çalışır, adımlarını yakın atar, elbisesini sıyırır, emanet için nefsini süsler. Allah'ın örtüsünü Allah'a isyana vesile kılar. Bazısını ise nefsinin zayıflığı ve sebebinin kesilmesi iktidarı istemekten uzaklaştırmıştır. Böylece hal, onu kendi durumuyla sınırlamıştır. Kanaatin adıyla süslenir ve züht ehlinin elbisesiyle ziynetlenir. Bundan dolayı ne gece ziyaret edilecek ne de gündz uğranılacak kimse olur. Bunların dışında, dönülecek yerin hatırlanmasının bakışlarını indirdiği ve kıyamet korkusunun gözyaşlarını akıttığı adamlar kaldı. Onlar, bazen cemaatten ayrılıp yalnız yaşayan, bazen mağlup olan bir korkak, bazen ağzı bağlı bir suskun, bazen samimi bir isteyen ve bazen de acılı bir üzgündürler. Takıyye, onların bilinmesini engellemiş, zillet onları kapsamıştır. Onlar tuz denizindedirler. Ağızları suskun, kalpleri ise yaralıdır. Usanıncaya kadar kendilerine nasihat edilmiştir. Hor görülünceye kadar zorlanmışlar, azalıncaya kadar öldürülmüşlerdir. Dünya, sizin gözünüzde akasya zamkının posasından ve yün kırpıldığında ortaya çıkan artıktan daha değersiz olsun! Sizden sonra gelenler sizden ders almadan önce, siz kendinizden önce yaşayanlardan ders alın. Dünyayı yererek terk edin, o kendisine sizden daha fazla bağlı olanları terk etmiştir!