Napoleon

Türü
Roman
ISBN
978-975-05-0139-4
Baskı Sayısı
1. Baskı
Basım Yeri
İstanbul
Yayın Evi
İletişim
Editörü
Orhan Pamuk
Mütercimi
Leyla Soykut

Elma neden düşer?

Elma olgunlaşınca düşer. Ama neden düşer? Bir güç onu toprağa doğru çektiği için mi? Güneşte kavrulmaya başladığı için mi? Ağırlaştığı için mi? Rüzgâr estiği için mi, yoksa aşağıda bir çocuk o elmayı yemek istediği için mi?

Hiçbir şey, hiçbir şeyin nedeni değildir. Bütün bunlar sadece yaşantıyla ilgili her olayın her organik ya da doğal oluşumun meydana gelmesine yol açan tüm koşulların bir araya gelmesidir. Elmanın hücreleri parçalandığı için ya da buna benzer bir durum yüzünden düştüğünü söyleyen bir botanik bilgini de, aşağıda durup elmanın yalnız kendisi onu yemek istediği yere düşsün diye dua ettiği için düştüğnü söyleyen çocuk kadar haklı ya da onun kadar haksızdır. Napoleon'un Moskova üzerine, bunu istediği için yürüdüğünü ve Aleksandr onun mahvolmasını istediği için mahvolduğunu ileri süren hem haklı, hem haksız olacaktır. Tıpkı altı oyulan milyonlarca pudluk bir tepenin, son çalışan işçi, ona son bir kez kazmayla vurduğu için çöktüğünü söyleyenin hem haklı hem de haksız olacağı gibi. Tarihi olaylarda "büyük adam" denilen insanlar olup bitenlere etiket yapıştırırlar, olaya ad takarlar. Oysa verilen bu adın olayla etiketin kendisi kadar az ilgisi vardır.

Onlara herhangi bir nedenle bağlı olarak meydana geliyormuş gibi görünen olaylar, tarihi anlamda inansın iradesine bağlı değildir; tarihin genel akışına bağlıdır ve meydana gelişleri daha yüzyıllarca önceden hazırlanmıştır.