Nuri Efendi sık sık "Ayar,saniyenin peşinde koşmaktır!" derdi.

Niyetimiz,kesinlikle estetizm içerisinde bir imana ulaşmak değildir.Belki de bunu inkara varacağız.Burada her şeyden önce göstermek istediğimiz şey,sanatın yüksek faaliyetinde bir imanın olduğu ve sanatkarın çoğunlukla farkında olmaksızın mistik bir hayatı hedeflediğidir.Biz özel olarak ve yalnızca dini veya mistik adı verilen sanattan bahsedecek değiliz.Her sanat faaliyeti,dünyadaki şekillere,din dışı(profane)şeylere bir çeşit tapınmadır.Sanatkar,bu din dışı şeylerden geçerek sözünü ettiğimiz mistik imana varır.Bu plastik şekiller arasından geçerek ruhun bu mistik yükselişi,bizi sanatın kendi süreci içerisinde birkaç safhayı birbirinden ayırmaya sevketmektedir.

Bu yerlerde trenler doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gider gelirdi...Bu yerlerde demiryolunun her iki yanında ıssız, engin, sarı kumlu bozkırların özeği Sarı Özek uzar giderdi.Coğrafyada uzaklıklar nasıl Greenwich meridyeninden başlıyorsa,bu yerlerde de mesafeler demiryoluna göre hesaplanırdı.Trenler ise doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gider, gelirdi..

İki dünya savaşı sırasında kurulan diktatörlüklerin en ünlüleri Rus Bolşevizmi, İtalyan Faşizmi ve Alman Nazizmi oldu.Bu üç örneğin yanı sıra,İspanya'da Franco Falanjizmi ile Portekiz'in "Yeni Devleti"; Avusturalya'da Dollfuss'un halkçı-katolik korporatizmi;yeni Japon militarizmi;Macaristan, Polonya, Baltık ülkeleri,Bulgaristan ve Yunanistan'da kurulan (Romanya ve Yugoslavya'da kurulamayan)ulusçu diktaörlükler;Meksika'da Cardenas ve Brezilya'da Vargas'ın "ilerici" baskı rejimleri; İran'da Pehlevi monarşisi,çağın anti-liberal felsefesinin -ülkenin koşullarına ve Şefin kişiliğine bağlı olarak farklılaşan - çeşitli uygulamalarını sergilediler. Ortak yönleri 1.inkılapçılık, 2.dinin devlet güdümüne alınması, 3.halkçılık, 4.milliyetçilik, 5.devletçilik ve 6.cumhuriyetçilik olarak özetleyebiliriz. Bu ilkelerin Cumhuriyet Halk Partisi'nin Altı Ok'uyla paralelliği dikkat çekicidir.

Aynı zamanda hem özgür olmak hem de özgür olmamak deneyimlerimizin belki de en ortak,muhtemelen en şaşırtıcı özelliğidir.

Canavalarla dolu bir ormandayız. Yolumuzu hayaletler kesiyor. Tanımadığımız bir dünya bu. İthal malı mefhumların kaypak ve karanlık dünyası. Gerçek, kelimelerin arkasında kayboluyor. Ne güzel tarif: '' Gerici, bir toplumun gelişmesini sağlayacak hiç bir yeniliği istemeyen, her yönüyle eskiyi özleyen ve eski düzeni getirmeye çalışan (Kimse) '' (Meydan- Larousse). Tarifin tek kusuru bu ucubenin hangi çağda, hangi ülkede yaşadığını söylememesi. Murdar bir hal'den muhteşem bir maziye kanatlanmak gericilikse, her namuslu insan gericidir. 4. Murat'a, Süleyman devrine dön! diye haykıran Koçi Bey'den Reşat Paşa'ya kadar Osmanlı Devleti'nin bütün ıslahatçıları gerici. Dante, yaşadığı çağdan iğrenir. Balzac eserini iki ezeli hakikatin ışığında yazar: kilise ve krallık. Dostoyevski maziye aşık. Dante gerici, Balzac gerici, Dostoyevski gerici! Gerici, ilerici... Düşünce hürriyeti bu mülevves kelimelerin esaretinden kurtulmakla başlar, düşünce hürriyeti ve düşünce namusu.

Bu ülkenin bütün ırklarını, tek ırk, tek kalp, tek insan haline getiren İslamiyet olmuştur. Biyolojik bir vahdet değil bu. Ne kanla ilgisi var, ne kafatsıyla. Vahdetlerin en büyüğü, en mukaddesi. İster siyah derili, ister sarı... inananlar kardeştir. Aynı şeyleri sevmek, aynı şeyler için yaşamak ve ölmek. Türk'i, Arap'ı, Arnavut'u düğüne koşar gibi gazaya koşturan bir inanç; gazaya, yani irşada. Altı yüzyıl beraber ağlayıp, beraber gülmek. Sonra bu muhteşem rüyayı korkunç bir kabusa kalbeden meşum bir salgın: maddecilik. Tarihin dışına çıkan Anadolu, tarihin ve hayatın. Heyhat, bu çöküşte kıyametlerin ihtişamı da yok, şiirsiz ve şikayetsiz.

‘Virüs saldırısı!’ dedi PC’nin mekanik sesi,’Bilinmeyen bir merkezden Virüs saldırısı!kes!kes!kes!’ Bağlantı odası görevlileri Kadızade’nin başına üşüşürlerken ,ekran al kırmızı oldu.Aşağıdan yukarı,’Korkma!’ diye başlayan bir metin akmaya başladı.Büyük puntolarla yazılı metin,eski Türkiye’nin İstiklal Marşı’nı hatırlatan bir tonlamayla başlamıştı. ‘Korkma!Dağlar koni,bulutlar küre,yıldırımlar şakuli değil!doğrusal denklemler sahici dünyanın mecazıdır.Gerçek doğrusal denklemlerden ibaret değil….büyük meseleleri büyük programların halledilebileceğinin düşünüldüğü günler geride kaldı.küçücük müdahalelerin,kendileri gibi küçücük sonuçlar doğuracağı düşünüldüğü için küçümsendikleri günler de öyle.Zaman ve mekanın mutlaklığı Newtonsal bir illüzyondan ibaretti,görecelik yıktı.kuantun teorisi ölçümleme sonuçlarının kesinliğine ilişkin rüyalardan uyandırdı.Laplace’cıların geleceğin öngörülebileceğine dair fantezilerinide KAOS bilimi yok edecek….Dinamik sistemler hayal bile edemediğimiz karmaşık kurallara göre çalışır.Bugün İstanbul’da kanat çırpan bir kelebek,bir ay sonra Pir’in dergahında kasırgalara neden olacaktır.İnan ve korkma!

Her dudakta aynı rezil şikayet:yaşanmaz bu memlekette!Neden?Efendilerimizi rahatsız eden bu toz bulutu bu lağım kokusu mu? Hayır,onlar Türkiye'nin insanından şikayetçi.İnsanından yani kendilerinden.Aynaya tahammüleri yok.Vatanlarını yaşanmaz bulanlar,vatanlarını 'yaşanmaz'laştıranlardır. Türk aydını Kitab-ı Mukaddesin Serseri Yahudisi(*)...Hangi Türk aydını? Kaçanlar ne Türk ,ne aydın.Bu firar bir Kabil kompleksi.

(1)Kabil:Tevrata göre kardeşi Habil'i öldürdükten sonra anayurdundan uzaklaşır.Çağdaş psikoloji Kabil kompleksi diye büyük kardeşin küçük kardeşe karşı duyduğu kıskançlığı adlandırır.Biz,Kabil kompleksini ayrı manada kulanıyoruz:işlediği cinayeti unutmak için vaka mahallinden uzaklaşan,vicdanın sesini yadellerde unutmağa çalışan bedbahtın karanlık ve günahkar duyguları. (2)Serseri Yahudi:Bir ayakkabı tamircisi(Yahudi)sandallarını tamir ettirmek isteyen Hz. İsa'yı tanımaz ve kovar.Tanrı'nın gazabına uğrayarak kıyamete kadar dolaşmağa mahkum edilir.Bu garip yahudi bir felaket taşıyıcısıdır.uğradığı her ülkede veba çıkar.

Özgürlük iki kere ikinin dört ettiğini söyleyebilmektir.Eğer buna izin verilirse, gerisi kendiliğinden gelir.