Hayata inanmak lâzım Hayri Bey. Siz hayata değil, Acemaşirana inanıyordunuz...

"Senin mi hiçbir dileğin yok? Sen mi hiçbir şey istemiyorsun? madenini, ihtiras, merkezine kadar pasa boğmuş... Sakın onları sileyim deme; kül gibi dökülür, gidersin. Sen, yalnız istiyorsun, istiyorsun... İsteye isteye bu hale geldin; ya isteye isteye kurtulacak, yahut duvarda bir böcek lekesi gibi silinip gideceksin. İstiyorsun, hudutsuz istiyorsun; istemek için doğdun. Bulamamak yüzünden de öleceksin. Bir bulduğun zaman, bin istiyorsun. Zaten bulduğun şeyin sence ne kıymeti var? Sen bulunmayacak şeyi istiyorsun. Dünyaların görmediği kadını, lisanların bilmediği cümleyi, kasaların almadığı serveti, başbuğların tatmadığı nüfuzu istiyorsun. Bunlar yine hiçbir şey değil... Sen bilmek istiyorsun; felâket orada ki, bilmek istiyorsun. En uzak maddenin en silik atomundan, en çelimsiz insanın en belirsiz hareketine kadar, eşya ve hâdiseleri saran kanunu bilmek istiyorsun. Başı önünde, tevekkül ve teselli içinde akan insan zincirinin herhangi bir halkası olmaya razı değilsin. Bu zincirin ilk ve son halkasını ele geçirmek, birbirine bitiştirmek istiyorsun. Halbuki sıfır, sıfır!.. Elinden hiçbir şey gelmiyor. Zira hudutluya sığmıyor, hudutsuzu da dolduramıyorsun. Böylece dolduramadığın hudutsuza karşılık, sığamadığın hudutlu, seni hükmü altına alıyor. Uçmak dilerken, yürümeni şaşırıyorsun. Krallara iradeni telkin etmek yerine, çöpçülerin nüfuzu altına giriyorsun."

Allah Teâlâ koleksiyon misali biriktirip Medine'ye hicretle devletlerini kurar kurmaz tatbik etsinler diye müslümanlara Mekke'de hukuk ve nizam prensipleri vaz'etmeyi istememiştir. Bu, İslâm dininin özelliklerinden değildir. İslâmiyet ilk planda uygulanabilirliğe ve ciddiyete değer verir. Bu din teorik çözümler önermek için varsayımlara dayanan problemler üretmez. Bu din Allah Teâlâ'nm şeriatına bütün yönleriyle ve gönül rızasıyla teslim olmuş, onun dışındaki tüm düzenleri reddeden pratik bir toplum ortaya çıktığında büyüklüğü, şekli, bağlantıları ve şartları muvacehesinde değerlendirmek suretiyle o toplumun gündelik yaşantısını, pratiğini, dünya ve ahiret hayatını yine büyüklüğüne, şekline, bağlantılarına ve şartlarına uygun bir hukuk esasına dayandırır. İslâmiyet'in hususiyetini ve Allah Teâlâ'nm emri doğrultusunda pratik hayatla ilgili tutumunu kavrayamayanlar; ortada, inandığı nizamı benimseyip tatbik edecek, Allah'ın indirdikleriyle (şeriatla) hükmedecek ve onun dışındaki diğer tüm sistemleri reddedecek bir toplum yokken İslâmiyet'ten pratik hayata ilişkin yasalar, sosyal düzen formları ve teoriler üretmesini beklemekte ve İslâm'ın bu şekilde olmasını istemektedirler.

"Evdeki en büyük uğraşım kitap okumaktı. İçimdeki sürekli kaynaşmayı dış etkilerle bastırmaya çalışırdım. Kullanabildiğim tek dış etki ise okumak, yalnızca okumaktı. En çok okumanın yardımı dokunuyordu bana; heyecan, zevk, acı... Arada bir canımı da son derece sıktığı oluyordu. Bazen yine de bir şeyler yapmak isteğini duyuyordum; o zaman da gözlerden uzak, karanlık, çirkin -sefahat bile denilemeyecek- bir sefahat âlemine kaptırıyordum kendimi. Her zamanki cılız hırçınlığım yüzünden tutku adını verebileceğim duygularım keskin ve yakıcı oluyordu. İsteri nöbetini andıran bunalımlar gözyaşlarıyla, çırpınmalarla birlikte geliyordu. Okumaktan başka ne yapabileceğim şey ne de gidebileceğim yer vardı. Çevremde saygı duyduğum, beni kendine çekebilecek bir uğraş bulamıyordum."

326. (...) Bir arının poleni bala dönüştürmesinin "dahili" çalışma ve zaman gerektirmesi gibi, okuma da şahsi bir katkı gerektirir.

Komünizmle kapitalizm arasında katıksız bir suç ortaklığı vardır. Bir başka deyişle bu iki rakip kendi egemenlik alanları içinde,toplumsal iilşkiler düzeyinde birbirine benzeyen bir boyun eğme biçimi oluşturabilmek için (bunu gerçekleştirebilmek için her iki taraf muazzam özveride bulunmayı kabul etmiştir) bir iş bölümü yapmışlardır. Örneğin; Kuzey Vietnamlılar, Amerikalıların çekilme senaryosu konusunda, kendilerine verilen öğütleri dinlemek zorunda kalmışlardır. Çünkü bu senaryonun doğal olarak onları rezil etmemesi gerekiyordu.

"Beni kötü yetiştirdiler. Annem de, babam da bana gerekli eğitimi vermediler. Yaşamak için demek istiyorum. Bana yaşamasını öğretmediler. Daha doğrusu, bana her şeyin öğrenilerek yaşanacağını öğrettiler. Yaşanırken öğrenileceğini öğretmediler. Ben de kolayca razı oldum bana öğretilen bu yanlışlara. İnsan, kendi bulurmuş doğru yolu. Ben bulamazdım. Bana, başkalarına gösterdikleri basmakalıp yolları öğrettiler. Başka türlü bir itinayla tutmalıydılar beni. Daha fazla değil, farklı. Normal bir insan olmaya zorladılar, bana boş yere vakit kaybettirdiler. Olmayınca da, anormal dediler. Ben de kendimi anlamadım: bütün hayatım boyunca normal bir adam olmaya çalıştım. Arkadaşlarla geneleve gittim, müstehcen romanlar okudum ve sokakta genç kızların peşinden gittim. Hiçbirinde tutarlılık gösteremedim. Bunun üzerine anormal olduğuma karar verdiler. Onlara biraz olsun benzeyebildiğim ölçüde kendimi mutlu sayıyordum. Kendimi onlardan ayırmasını beceremedim. Hitler, genel yatakhanelerde işçilerle kalırken bile onlardan ayrı olduğunu hisseder, onlara yaklaşmazmış. Bende böyle bir içgüdü yoktu. Sınıfta toplanıp müstehcen resimleri seyrettikleri zaman, onlardan uzaklaşmak gerektiğini bilemedim. Oysa, onlar gibi hissetmiyordum. Duyduğum bu yabancılığı, onlardan geri kalmak diye nitelendirdim ve nefes nefese onlara yetişmeye çalıştım. Bu bakımdan yakınmaya hakkım yok. Onlar gibiydim. Bu kıskanç korku gelinceye kadar, yaptıklarım bakımından değilse de, aklımdan geçenler bakımından aşağılık bir hayat yaşadım. Büyük ve güzel şeyler yerine, aşağılık şeyler düşündüm. Şimdi de durum düzelmiş değil: hiçbir şey düşünemiyorum. Çok bayağı bir olay. Neresinden tutulsa insanın elinde kalıyor: dağınık ve çürük bir örgü. Evet, haklıydı akrabalar. Ben, normal olmadığım için anormal olan bir çocuktum. Allah beni kahretsin ve ediyor da. Montaigne, kötü davranışlardan, istemediğiniz için kaçının, diyor: beceremediğiniz için değil. Beni ne güzel açıklıyor. Ben de diyorum ki: Sayın Montaigne ve sizin gibiler! Canınız cehenneme! Sizin haklı olmanız bana hiçbir şey kazandırmıyor. Köşemde kıvrılıp ölüyorum işte. Siz de sevimli akrabalarım kadar yabancısınız bana. Adınız Marki bilmem ne de olsa... Tabii siz gurur duyuyorsunuz düşüncelerinizden. Diyorsunuz ki, Selim Işık diye bir mesele olmamıştır. Olmayan bir mesele için, düşünce tarihinin insanı yücelten gelişimini bozamayız. Siz, kendini şövalye sanan Don Kişot gibi ilginç de değildiniz üstelik. Özür dileriz, bizi rahatsız etmeyin. Düşünecek meselelerimiz var. Her gün yüz binlerce insan ölüyor. Ancak ilginç olaylarla uğraşabiliriz. Next please!"