Bu hayatı haketmek için özel bir marifetim olmadı.

14 ekim 1960 da başlayan Yüksek Adalet Divan’ında gerçkleştirilen yargılamalar 11 ay devam etti. 592 sanıktan 228 i için idam cezası istendi. İlk dava Afgan Kralının Celal Bayar’a hediye ettiği köpeğin hayvanat bahçesine satılmasıyla ilgili köpek davasıydı. Adnan Menderes’in ilk yargılandığı dava ise Bebek Davasıydı. Ayhan Aydan’dan olduğu iddia edilen çocuğu öldürtmekle suçlanıyordu. Ardından 17 dava daha açıldı. İdama götüren dava ise Anayasayı İhlal Davası’ydı. İddiaya göre 1924 anayasasına aykırı olarak “diktatörlük rejimi kurmak” için çalışılıyordu. Sf 23 Kırşehir in ilçe haline dönüştürülmesi bile anayasa ihlali olarak gösterilmeye çalışılıyordu ki yargılananların suçları artsın. 202 gün süren duruşmalar bittiğinde sonuç açıklandı. O gün Adnan Menderes duruşma salonunda değil ölüm döşeğindeydi. 25 uyku ilacının hepsini birden yutmuştu. Netice de 15 kişi için idam 31 kişi için müebbet 418 i içinde farklı farklı idam cezaları verildi ancak cezaların gerçekleşebilmesi için Milli Birlik Komitesinin onayı gerekiyordu. Mbk 15 eylül 1961 de saat 18 sularında yolun sonunu gösteriyordu. İdam cezası istenen 15 kişiden 3 ü idam edilecekti. Celal Bayar yaşı 65 den yukarı olduğu için hakkında ki idam müebbede çevrilmişti. Sf 24 darbeden sonra cumhurbaşkanlığına getirilen cemal gürsel ihtilalden 24 gün önce Adnan Menderes’e iletilmek için Milli Savunma Bakanı Ethem Menderes’e yazdığı mektubun ilk maddesinde “ cumhurbaşkanı istifa etmelidir. Cumhurbaşkanlığına Adnan Menderes getirilmelidir. Bu muhterem zatı her şeye rağmen milletin çoğunluğunun sevmekte olduğuna kaniim, bu sevgiden istifade edilerek kırılanların gönülleri alınmalı ve mill ete yeniden güven telkin edilmelidir.” (3 mayıs 1960 tarihli mektup) denmekteyse de 12 temmuz 1960 tarihli resmi gazetede bu madde “ cumhurbaşkanı istifa etmelidir. Çünkü bütün fenalıkların bu zattan geldiği hakkında memlekette umum bir kanaat vardır.” Şeklinde değiştirilmiştir. Sf 28-29 “demokrat parti iktidara gelmesinden bir müddet sonra hususi bir pozisyon tefrik ettirilmiş ve cumhurbaşkanı, başbakan ve bakanların konuşmaları grup şef ve yardımcıları tarafından temin edilmiştir… bahis konusu konuşmaları temin eden ve konuşmaların aksaksız olarak devam etmesi için arada sırada araya girerek dinlemede bulunan grup şef ve yardımcılarının ad ve soyadları ikinci listede sunulmuştur” 15 aralık 1960 da soruşturma kuruluna gönderilen cevabi yazıda yer alan ifadeler. Yani ptt içinden bir birim birileri namına zamanın en üst yöneticilerinin telefonlarını dinlemiş ve kayıt altına almış. Sf 54 görevi kötüye kullanma davalarında bu kadar da olmaz dedirtecek cinsten konular dava gerekçesi olarak gösterilmiş. Hafız Osman’ın 1903 de yazdığı Kuranı Kerimi bir baskı makinesı yardımıyla tıpkıbasımını yapmak istenmesi ve bu sebeple almanyadan bir baskı makinesı getirilmesinin görevi kötüye kullanma olarak sayılmasının yanına eyüp sultan ve çevresinin düzenlenmesi ve diğer camilere yapılan yardımlarda görevi kötüye kullanma olarak konu edilmiş. Sf 60 (devamı internet adresinde, uzun oldugu için hepsini yazamadım)

Sahil-i selameti bulduktan sonra,ufuklara açılmaktan kim korkar?

Öğrenilen ve öğretilen küçük ve birbirinden kopuk gerçeklerden bıktım;keşfedilen ve keşfedilecek mutlak ve külli hakikatlere müştakım.

Sınıfların etrafında illegal olarak dağıtılan broşürlerin bazılarını ele geçirmeye başardım ve sosyal adalet -ya da daha sonra doğrusu sosyal adaletsizlik sorunu ve Tanrı üzerine kafa yormaya başladım. Komunist propagandada Tanrı adaletsizliğin tarafındaydı; çünkü komünistler dini "halkın afyonu" olarak, yani halkın huzursuzluğunu yatıştırarak onalrı gerçekliğin dünyasında daha iyi bir hayat için mücadele etmekten alıkoyan bir araç olarak görüyorlardı. Bu çizgiye kaymak çok kolaydı. Ne ki, ben bunu kabul etmedim. Her zaman çok net olmasa bile, dinin temel mesajı bana hep sorumluluk gibi görünmüştür. Onun mesajı krallar ve imparatorlar için bile aynıdır, onların da sorumlu olmaları gerektiği yönündedir. Onların bu dünyadaki polisten bir korkuları olmasa da -çünkü polis zaten onların elindedir- din onlara uyguladıkları şiddetten dolayı hesaba çekileceklerini ve bu sorumluluktan kaçış olmadığını söyler. Tanrısız bir kainat bana anlamdan yoksun görünmüştür her zaman. Bu nedenle inancım iki yıllık bir sallantıdan sonra geri döndü ama farklı bir biçimde. İnancımdaki -elbette varolduğu ölçüde- bu muayyen sarsılmazklık, gençliğimde zuhur etmiş olan şüphelerden geliyor. O artık yalnızca atalarımdan devraldığım bir din değildi; yeni baştan edinilmiş bir inançtı. Ve onu bir daha hiç yitirmedim.

Genç Müslümanlar hareketinin genel odağını belirleyen, İslam ve ona muhalif mahiyetteki iki referans noktası -antifaşizm ve antikomunizm- idi. Hitler ve Stalin'in şahsında cisimleşen iki sistem, faşizm ve komünizm, o günün dünya düzenini karakterize ediyorlardı. Batı da görünüşte sahnenin bir parçasıydı fakat bunlar eski dünyayı tahrip etmeyi ya da değiştirmeyi arzulayan yeni eğilimlerdi. Defnedildiğinde ise, bir yanılsamadan başka bir şey olmadığı görüldü. Sözde eski dünya varolmaya devam etti ve kendisini değiştirdi.

Kimse hayatta kalmak için neyin iyi neyin kötü olduğunu bilemez.

Çocukluğum şimdi çok uzak görünüyor, tıpkı açık bir günde dağlara bakıyormuşum gibi detaylarını değil ama ana hatlarını mükemmel bir şekilde görebiliyorum. Hayat kısa değil, ben onu uzun buluyorum.

Kendimi ebeveynlerimin etkisinden kurtarıp hayatımı seçtiğim gibi yaşamaya başladığımda henüz oldukça gençtim. 15 yaşındayken, inancımda bazı tereddütler oluşmaya başladı. O zamanki yoldaşlarım ve arkadaşlarımla herşeyi konuşuyordum. Komünist ve ateist yazıları okurduk. O tarihte Yugoslavya, çoğu elden ele dolaşan çeşitli broşürler vasıtasıyla illegal olarak yaygınlaşan çok güçlü bir komunist propagandanın etkisi altındaydı. Komünistler bu konuda çok etkindi. Bu, kısmen de Avrupa'da faşizmin ortaya çıkışına yönelik bir tepkiydi. Komünizm demokrasiyi anlamadı. O, Yugoslavya'da antifaşist bir hareketti, bir karşıt ideolojiydi ve diğerlerinden daha az totaliter değildi. Kızıl totalitarizm Kara totalitarizme karşı durmak için gelmişti.

Şimdiye kadar oluşturulmuş olanlar içinde en az karşı çıkılabilecek sistem demokrasidir. Çünkü işleyen değerleri ve kurumları gücün keyfi kullanımına sınırlamalar getirir. Rejimi demokratik olmayan ülkelerde, sistem hiçbir koruma sağlamaz;eğer yönetimini ele geçiren kişi, bu yüzyılda da sık sık görüldüğü gibi deli, aptal veya militarist olursa, o zaman günümüzün her isteyen yöneticinin yararlanabileceği gelişmiş teknikleri, olası zulmü daha da korkunç yapar.