gıybet

Sosyologlar gıybeti "sosyal silah" olarak tanımlıyorlar. Başkalarına yönelttiğimiz, "öteki"ini yaraladığımız bir silah. ... Dr. Nigel Nicholson şu üç soruyu kendimize sormamızı istiyor: 1.Biri hakkında başkasına verdiğimiz bilgi, o kişinin savunma yapmasını gerektiriyor mu? 2.O okişi hakkında bilgiyi başkalarına anlatırken, hakkında bilgi verdiğimiz kişiden daha iyi ve daha kusursuz olduğunuzu düşünüyor musunuz? 3.Bu bilgiyi paylaşmaktaki amacınız başkalarınadaha iyi (en azından ondan daha iyi) görünmenizi sağlamak olabilir mi?

Bir eylemi "salih" eyleyen, "iman"dan sonra gelişidir, iman ederek işlenişidir. Ardında imanolmayan eylem ne kadar düzgün görünürse görünsüni "salih" ve "sahih" değildir. İman Allah'ın varlığına inanmaktan fazlasıdır; Allah'a göre yaşamaktır. Allah'la yaşamaktır, Allah'ın gördüğünü/bildiğini/işittiğini gözeterek yaşamaktır... ...Tek cümlelik gıybet bile salih olmayan amelden beklenenlerin hepsini yerine getirmeye yeter.

Meselâ gıybet dille yapılır. Meselâ, yine hiç biriniz sormadınız: Yahu gıybet, bir adamın arkasından, onun hoşlanmadığı şeyleri konuşmakmış... Bu iş neden bu kadar kötü oluyor? Bunun manası nedir? Sormadınız ama ben size söyleyeyim: Kur'an-ı Kerim niçin onun üzerinde bu kadar duruyor? "Gıybette hukuka, insanın hakkına tecavüz vardır... İnsanın malını çalan, canına kasdeden, ırzına namusuna musallat olan kimsenin adı canidir. Cinayeti, tecavüzü ve teaddisi vardır... Gıybette de insanın manevî şahsiyetine taarruz ve tecavüz vardır. O şahıs burada olsa, münakaşasını yapar, müdafaasını yapar. Ama ortada yok... İşte İslâm, İslâm'ın kitabı Kur'an-ı Kerim, o şahsın yokluğunda, onun manevî kıymetini koruyor. "İnsanlar cemiyetlerde, şerefle, itimadla, isimle yaşar. Ardından konuşulunca manen kaybı olur, şahsiyeti zarar görür. Onu sevenler: Allah, Allah yahu biz bu adamı severdik, demek ki sevilecek insan değilmiş, diye düşünürler... "İşte İslâmiyet, bir kimseye, böyle manevî zarar vermeyi, ölü kardeşinin etini yemekle bir tutuyor. Bu, en büyük günahlardan sayılır. "Efendiler, başımıza gelen felâketler, bütün gafletimizden geliyor. Eğer gıybetin, bu kadar mühim, bu kadar acı, bu kadar yaralayıcı bir günah olduğunu bilsek, kim gıybet edebilir? "insanın hiç iyiliği yok mu? Fakat nefs-i emmare, bizi günahlara sevkeden şeytan, Müslüman kardeşimizin zaaflarını, kötü taraflarını gösterir... Yine şeytanın ikinci bir hilesi daha vardır ki, âyet-i kerîmede ona şöyle işaret buyurulur: Zeyyene lehumu'ş-şeytânu a'mâlehum! Habibim! Günahkârlara, âsîlere, günah işlemekten korkmayanlara, şeytan, kötü işlerini yaldızlar da iyi gösterir; onlardan zevk alırlar. "İşte dilimizin ne olduğunu, ona hâkim olmanın neler kazandıracağını, mahkûm olmanın neler kaybettireceğini bununla görün!..."