Taze toprak kokusunun ölüm kokusu da demek olduğunu ilk defa fark ediyorlardı.

Tam iki saat boyunca, çaresizlik içinde yanan ve yanarken gittikçe tonlamaları değişen çığlıkları dinlemek ruhunda derin bir yara oluşturmuştu. Onların içeride yanarken zincirlerden kurtulmak için çırpındıklarını veya hiç kımıldamadan alevlere teslim olduklarını, hatta ne olup bittiğinin farkına bile varmadan alevlerle oynadıklarını düşünüp durmaktan bile bitap düşmüştü. Kim bilir içlerinde bazıları alevlerle konuşmuş, sarmaşmış, kucaklaşmış, bir sevgili gibi bağrına basmıştı. Yıllardır gönüllerinde yanıp duran ateşin şiddetiyle belki de bedenlerini yakan ateşi hiç hissetmemişlerdi. Hatta belki de ateş, bu uzun birlikteliğin hatırasına onları hiç yakmamıştı. Belki de onların yerine zincirlerini yakmıştı.

Oturduğumuz ev üç oda bir salondu. Odalardan biri, içinde babamın kütüphanesi ve yazı masasının bulunduğu bir çalışma odası idi. En küçük, fakat konum itibariyle en en güzel oda buydu. Benim yaşım biraz ilerleyip de ablalarımla beraber yattığım odadan ayrılmam gerekince orası benim odam oldu. Babam zaten pek evde bulunmazdı, ama ara sıra o odaya girmek isterdi. Artık oda benim olduğuna göre önce, ‘Oğlum müsaade eder misin biraz odanda oturayım’ derdi. Ondan korkmazdık. Onu gücendirmekten ve saygısını kaybetmekten korkardık. Onun bizi beğenmesi, bizimle iftihar etmesi çok önemliydi bizim için.

‘Yüksek Adalet Divanı, evet…’ diye kekeledi, ‘Sadece adalet değil Ali Bey, Yüce Divan bu… Zulme adalet adını verdiler…” dedi. Bediüzzaman’ın savunmasını anımsadım, , ‘Mutlak istibdada cumhuriyet namını vermekle, sedahate medeniyet namını takmakla, keyfi ve baskıcı dinsizliğe kanun namını vermekle hem bizi perişan hem hükümeti iğfal hem adliyeyi bizimle manasız meşgul eylediler…’ diyordu. Bu sözcükleri bugün ‘ağır’ bulan dostlarımı da hatırladım. O günlerin dehşetini anlatacak başka hangi ‘yumuşak’ kelime var dilimizde bilmiyorum. Bu kelimeleri kullananların zarafetlerinden ve adalet duygularından en küçük bir kuşkum yok.

(Cahide Hanım:) “Beş yaşındayım ve ilk kez annemden ayrılıyorum. Ankara’da da hava biraz yağmurlu, buranın sokakları çürümüş diyormuşum.”

Hayat, düşünceleri tutan bir hapishanedir.

Bakanlıkları süresince dur durak bilmeksizin çalışıyor. Okullar açıyor, İmam Hatip liseleri, Yüksek İslam Enstitüleri, meslek liseleri,akşam sanat okulları, ilkokullar, üniversiteler, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, öğretmen okulları… Boğaz köprüsünü ihale aşamasında kadar getiriyor, yollar, barajlar, fabrikalar… saymakla bitmiyor.

Her an birbirimizi görebilmek imkânına sahipken, bunun saadetini bilebiliyor muyduk?

İleri’yi dinlerken aklımda Hüma kuşu ve Harakani’nin derviş tanımı: Derviş, yuvasından yiyecek bulma umuduyla ayrılan, yiyecek bulamayan, yolunu yitiren ve bir daha yuvasında dönemeyen kuşa benzer…

Sen ağlama kirpiklerin ıslanır Ben ağlim ki belki deli gönül uslanır