Sevilmek ya da korkulmak konusunda sonuç olarak şunu söyleyebilirim: Bazı insanlar, kendi keyiflerine göre sevdiklerinden ve hükümdarın davranışına göre korku duyduklarından, akıllı bir hükümdarın , başkalarına ait bir şey üzerine değil kendisine ait bir şey üzerine dayanması gerekir; ancak daha önce söylediğim gibi, sadece nefret edilmekten sakınmak için çaçba sarfedilmelidir.

Deniyordu ki: Halifesin, dikkat et egemen değilsin. Tanrı'dansın, Tanrı değilsin. Manzursun nazar değilsin. Sadece yerini tutansın. Kendisi değilsin. Kutsal nefesten üflendi sana. Kendini kutsal nefes sanma. Ruhumdan, denmiş. Ruhum, denmiş sanma. Bir şeysin, ama kendini her şey zannedip de aldanma. Varlık nedenini unutma. Senin haddin buraya kadar. Haddini bil. Ötesine kalkışma.

Onları duymak için biraz yanlız olmak yeter,inanılabilir olandan tam zamanında kurtulmaya elverecek kadar yanlız olmak.Ama ben,insanların yanı başında,tehlikeyle karşılaşınca onların arasına sığınmaya iyice kararlı olarak yaşıyorum.

Lüzumsuz yere konuştum. Ağzımdan bir kelime çıktı. Onun etrafında bir masal uydurdular. Mahvıma kadar gittiler. Ben maalesef kendim başladığım bir yalanın kurbanıyım. Bunu nasıl yaptım? Niçin yaptım? Bilmiyorum. Fakat bu iş böyle...Bir gevezelik...Başka bir şey değil. Belki burada bütün insanlıkla birleşiyorum. Hepimiz kendi masallarımızın kurbanıyız. Fakat,benimki başka türlü oldu. Karımın, çocuklarımın hayatında, kendi hayatımda onun cezasını çekiyorum...Anla beni! Bana insanlar yüklendiler, başka bir şey yok ortada.

Harap Mabed Rıza Tevfık'in şiirleri sağlığında "Serâb-ı Ömrüm" adıyla ki­tap olarak neşredilmişti. Şarkı olarak bestelenen güzel eserleri de vardır. Divan tarzında hece ile yazdığı "Harap Mâbed" tanınmış bir şiiridir. Bu manzumeyi İstanbul'daki Mihrimah Sultan camii için yazmıştır: Vardım eşiğine yüzümü sürdüm, Etrafını bütün dikenler almış. Ulu mihrabında yazılar gördüm, Kimbilir ne mutlu zamandan kalmış? Batan güneşlerin ölgün nigâhı Karartıp bırakmış o kıblegâhı; Mazlum bir ümmetin baht-ı siyahı, Vîran kubbesine gölgeler salmış. İslâm'ın bahtiyar bir zamanında Âb-ı hayat varmış şadırvanında, Şimdi harâb olan sâyebânında Dem çeken kuşların ömrü azalmış. Ayât-ı hikmet var kitabesinde, Bir ders-i ibret var hitabesinde; Bağ-ı cennet olan harabesinde Tekbir sedaları artık bunalmış. Hey Rıza! Secdeye baş koy da inle, Taşlar dile gelsin senin derdinle; Efsâne söyleyim ağla hem dinle, O şerefk mazi meğer masalmış.

Ey kör! Aç gözünü de düşlerden uyan.Simurg'u göremesen de bari küçük bir serçeyi gör. Kaf dağına çıkamasan bile hiç olmazsa evinden çıkıp kırlara açıl; böcekleri , kuşları ,çiçekleri ve tepeleri seyret. Bırak dünyanın haritasını yapmayı! Daha hayatteyken bir taşı bir taşın üstüne koy.Gülleri ve bülbülleri göremeyip gün boyu evinde oturan adam Dünyanın kendisini hiç görebilir mi?

Rûh üzgün ve mahzun olduğu zamanlarda yâr ona ayna olur. Ey cân, aynanın yüzünü nefsle buğulandırma. Senin nefesinle buğulanıp, yüzünü senden gizlemesin. Seni sana göstermez hâle gelmesin, onun için sana, her vakit nefes tutmak, susmak, yersiz, lüzumsuz söz söylememek gerekir. Sen topraktan da aşağı mısın? Toprak bahar gibi bir yâr bulunca, ondan yüz binlerce nur elde eder, çiçeklenir. O ağaç. yâri olan baharla buluşunca, onun hoş havasından, sevgisinden ötürü, baştan ayağa dek çiçeklerle donanır.

Bir akıl, başka bir akılla birleşirse, kötü iş işlemekten, kötü söz söylemekten kurtulur. Fakat bir nefs başka bir nefsle dost olursa, cüz'î akıl işsiz güçsüz kalır, bir iş göremez olur. Yalnız kaldığın ve danışacak bir akıl sahibi bulamadığın için, ümitsizliğe düşersen hakîkat güneşine mensup bir dostun, bir mürşidin gölgesi altına girersin.

Onlar ki bu güller tutuşan bahçededirler, Bir gün, nereden, hangi tesâdüfle gelirler? Aşk onları sevkettiği günlerde, kaderden, Rüzgâr gibi bir şevk alır oldukları yerden; Geldikleri yol... Ömrün ışıktan yoludur o; Âlemde bir akşam ne semâvî koşudur o! Dört atlı o gerdûne gelirken dolu dizgin, Sevmiş iki rûh, ufku görürler daha engin, Sîmâları gittikçe parıldar bu zaferle, Gök her tarafında donanır meş'alelerle.

Filozofun "Yolcu" diye bir şiiri vardır. Bunu mezar taşı için yazmış. Kendisi, Ürdün'de Cünye'de yaşıyordu. Orada ölüp oraya gömüleceğini tahmin ederek şu mısraları yazmış: Yolcu Ankara'ya yolun uğrarsa, Ve sende de biraz erkeklik varsa; De ki, kanun yapan dalkavuklara, Horoz gibi öten o tavuklara: Bu kanuna boyun eğmemek için, Şerefine leke değmemek için, Feylesof ömrünü yarıya böldü; Çölde hür yaşadı ve mes'ud öldü. Rıza Tevfik, 1949'da İstanbul'da öldü. Mezar taşına ne yazıldı bilmem. Bu mısraların yazılmadığında şüphe yok...