İşte, tavandan güvercin sesleri geliyor, günlerdir testiden boşanırcasına yağan yağmur yüzünden saçak altlarından dışarı çıkamayan hayvancıklar ötüşleriyle henüz doğmamış olan günün haberciliğini yapıyorlar. Kalem tutan elim uyuşmuş. Hafifçe öksüren mum, kıvılcımlar saçarak ölümden korunmaya çalışıyor ve ben uzun satırlar içinde düşüncelerin işaretleri olan harflere bakıyor, bir türlü akıl erdiremiyorum; düşünceleri öldürdüm mü, yoksa canlandırdım mı diye.

"Hristiyan kaynaklarındaki kayıtlara göre Hz İsa'ya Ferisiler gelip ellerindeki parayı göstererek "Sezar'a vergi verelim mi?" diye sorar. Hz İsa, parayı eline alır, üstündeki Sezar resmine bakar ve onlara "Tanrı'nın hakkı Tanrı'Ya, Sezar'ın hakkı Sezar'adır der. (MArkus, 12:13; Matta 22:15; Luka 20:25) Bu ricayet doğruysa bile özünde devrimci ve köktenci bir öz taşımaktadır. Çünkü Hz İsa, Roma'nın kurulu düzenine başkaldıran br önder olarak, eniş halk yığınlarına eğer siz üstünde Sezar'ın resmi basılı bulunan parayı kullanıyorsanız, Roma'nın ve Sezar'ın düzenini de onaylamışsınız, demek istemektedir. Madem ki Roma'nın ve Sezar'ın gücünü kabul ediyorsunuz, maddi hayatınızı onun para isteminin sağladığı mübadele ile sürdürüyorsunuz, bu durumda Sezar'ın sizi köle kılma, sömürme ve baskı latında tutma hakkı vardır. Tanrı'nın da sizi bu azaba uğratma hakkı vardır. Öyleyse her iki hakka da saygı gösterin. Kaldı ki, Ferisilerin amacı, Hz İsa'yı Roma'ya karşı suçlu duruma düşürmekti. Görülüyor ki bu olay, - eğer doğruysa- hiç de öne sürüldüğü gibi Hz İsa'yı ikilemci ve uzlaşmacı kılmaz; tam aksine uzlaşmadan yana olmayan köktenci biri olarak gösterir. Bir peygamber olarak Hz İsa'dan başkası da beklenemezdi."

Sağ adı verilen bedbaht topluluk solun kusuntuları ile yaşar..Misafirler gittikten sonra döküntüleri yalamaya gelen bedbaht bir sokak kedisi. Kendine mahsus hiçbir fikri, daha doğrusu hiçbir fikri yoktur. Batı dili bilmez. Osmanlıca bilmez. Ebediyyen vesayet altındadır.Huysuzluğu intibaksızlığından gelmektedir. İntibaksızlığı tembelliğinden. Sağın cilasını kazıyın, altından kıskançlık çıkar.Üzümle tilki hikayesi. Sol, papağandır.Öğretilenleri tekrar eder. Topaldır, koltuk değnekleriyle yürür. Hareket etmek için mutlaka bir batılıya muhtaçtır. Dost olmanız için dilini konuşmanız lazım. Dilini, yani seçtiği pirin, mürşidin dilini.Sembollere ve sloganlara mahpustur. Reçete ister..

Sekinetten çok, meskenete benzeyen bir durgunluk. Sönmüş bir yanardağ mı, herhangi bir kaya parçası mı, bilemiyorum. Ayırıcı vasfı: müeddep olmak. Özel, 12 Mart öncesinin şımartılmış bir şairi, eski bir Marksist. Marksizm’den İslamiyet’e atlamış. Entelektüel bir tecessüs mü, dar bir dünyadan müphem hudutları meçhul ufuklara taşmak ihtiyacından mı, bilmiyorum. İbn haldun konferansımı dinlemek için Ankara’dan İstanbul’a geldi. Kısa sürdü balayımız. Bir miktar sekreterliğimi yaptı. Aliénation üzerine yazıları çıkıyordu. Spekülasyonlarına muhteva kazandırmak için Calvez’vi okuttum. Anlamıyordu. Hayli tercümeler yaptım. Tape edecekti, isteksizliği yüzünden Calvez’yi bıraktık. Belki daha cazip gelir diye Lamennais’yi çıkardım sahneye. İki üç seans dayandı. Aramızda buzlar vardı. Eski şair, mutlak hakikati bulmuştu. Ben, arayış içinde idim. bununla beraber oldukça müsamahakâr davrandı. Yeni devir’de iki yazısına konu oldum. Sonra, geldiği gibi kayboldu. Hayal kırıklığına mı uğramıştı, bilmiyorum. Siyasal bilgilerden dil-tarih’in Fransız filolojisi bölümüne geçen Özel, her iki dünyaya da yabancı kalmıştı. Bir zaman aynı otobüste yolculuk ettik. Tanışmak için ciddi bir emek harcadığımızı söyleyemem. Sonra Yeni Devir’den ayrıldı, üç beş arkadaşı ile Yeryüzü yayınlarını kurdular. Şimdi devlet Konservatuarı’nda Fransızca hocalığı yapıyormuş. Rimbaud’umuzu nasıl bir istikbal bekliyor, kestiremem. Türkçesi cılız, bodur ve musikisiz. Fransızcayı ancak tefeül yolu ile sökmektedir. Sol, Nazım’a rakip diye alkışladığı Eskişehir’in bu kabiliyetli delikanlısını çoktan unuttu. Sağ, hiçbir zaman benimsemedi. Bu sağır kubbelerde hoş bir seda bırakabilecek mi? wait and see.

Hz. Ömer ile Selman-ı Farisi arasında şu konuşma geçer: "-Ben halife miyim, yoksa sultan mı? "-Eğer sen, müslümanların malından bir dirhem dahi olsa, kanunsuz olarak (hakkın olmadığı hâlde) alırsan ve bunu da keyfin için harcarsan o zaman sultansın; değilse halifesin. Bu sözler Ömer (r)'i ağlattı." Bir gün Ömer (r) dedi ki: "Allah'a yemin ederim ki ben halife miyim, sultan mıyım bilemiyorum. Eğer sultansam vay hâlime." Bu sözler üzerine oradakilerden biriyle Ömer arasında şu muhavere geçti: -Ey mü'minlerin emiri! Halifelikle sultanlık arasında çok büyük farklar vardır. Ömer sordu: -Ne gibi farklar var? -Halife, hakkı olmadan kanunsuz bir şekilde hiçbir şey alamaz, harcayamaz. Ancak hakka muvafık bir şekilde harcamalar yapar. Allah'a hamd olsun, sen de böyle yapıyorsun. Padişah halka zulmeder, devlet malını istediği gibi kullanır, başkalarına verir, kimse de kendisine bir şey diyemez."

Ben okul hayatımda güzel bir sınıf, zevkli bir okul binası, iç açıcı bir bahçe görmedim. Kirden kararmış, dayanan dirseklerle cilalanmış eski sıralar; sıraların üstüne, geçen yılların Süleymanları, Necdetleri, Aykutları, zaman geçtikçe öztürkçeleşen isimlerini, adlarını çakıyla kazımışlar. Duvarlarda, her yeni müdürün yeni zevksizliğini gösteren renkli badanalar üstüste: son müdür Behçet Beyin sidik sarısı badanasının altında yer yer eski müdür Muhterem Beyin türbe yeşili ve merhum Sami Beyin çingene pembesi renkleri sırıtıyor. Kara tahtanın karalığı, sözde kalmış. Öğretmen kürsüsünün ön tahtasında, kadın öğretmenlerin bacaklarına, kalem düşürmek bahanesiyle bakabilmek için açılmış koca birdelik. Perdesiz büyük pencereler, yaldız boyası dökülmüş bir soba, kirli ellerimizden leke olmasın diye tokmağının çevresi siyaha boyanmış kül rengi kapı ve hepsinin varlığını ve neden öyle var olduğunu açıklayan beylik cümle: bu fakir millet bu kadarını verebiliyor. "Hela yahut apteshane veya yüznumara ya da ayakyolu; en moderni: tuvalet. Ve hepsinin kapısında bütün bunlardan ayrı bir yazı: 00. Bütün bu isimler içimi karartırdı. Bu isimleri hatırladıkça, keskin bir koku duyar gibi olurdum. Sınıfın koridoruna kadar yayılan keskin koku. Kokunun peşine takılıp giderseniz, girişte kovalar, yer bezi yapılmış çuval parçaları ve süpürgeler karşılardı sizi. Tokmağı kopuk kapılar, kapanmayan kapılar, kapısına bozuk bir yazıyla 'bozuk' yazılmış helalar, duvarlara sürülmüş pislikler... Alaturka helalar, alafranga helalar; alaturka musiki, alafranga müzik... Penceresiz helalar, muslukları kırık helalar...

Perihan, on yedisinde abisinin komitacı arkadaşlarından bir doktorla evlendiği zaman, olağanüstü ürkek, gözü gerçekten her şeye kapalı bir kızcağızdı. Sokağın ıssızlığından ne kadar kor-karsa, kalabalığından da o kadar korkuyor, günün açık, ya da kapalı oluşundan, sessizliğinden, fısıltıdan, bağırtılardan karan¬lık ya da mehtaplı geceden hep aynı ürküntüyü duyuyordu. Ancak gölgede yaşayabilen bitkiler gibi, bir erkeğin arkasına sinerek tedirginlikten kurtulur kadınlardandı.

Fevzi Paşa o gece Mustafa Kemal'in Rumeli türküleri söyleyip zeybek oynamasını İzmir yangınıyla bağlantılandırıyor, "Mustafa Kemal, Nurettin Paşa'yı bu hoyrat hareketinden dolayı hiçbir zaman affetmemiş ve Latife Hanım'm evinde misafirleri ve müstakbel zevcesi önünde Rumeli türküleri söylemiş ve zeybek oyunu oynamıştı" diyor. Kendisinin de Mustafa Kemal gibi büyük İzmir yangınından esef duyduğunu belirterek bu olaydan Nurettin Paşa'yı sorumlu gördüklerini söylüyor.

Taklit büyüsünde üç öğe ayırt edilir: Büyücü, büyü objesi ve büyülenen. Büyü objesinin, büyülenenin yerini birebir tutacak bir biçimde ona benzemesi gerekir. Büyü objesinde nesne ile onun imgesini birbirinden ayırmakta güçlük çekilmesi sorunu gündeme gelir. Çoğunlukla ilkel düşüncede, büyüde görüldüğü gibi, nesneyle onun imgesinin ontolojik olarak farklı düzeylerde bulunduğunun kavranamadığı söylenir. Örneğin, Cassirer bunlardan biridir. Cassirer, mantıksal düşünüm (logical contemplation) ile söylensel düşünüm (mthycal contemplation) arasında temelli bir fark olduğunu söyler. Ona göre, mantıksal düşünüm, kavramların kaplamlarını (extension), söylensel düşünüm ise, kavramların içlemlerini (intension) öne çıkarır. Mantıksal düşünümde bir üstkategori içine giren, ama ayırt edici özelliğini koruyan iki kavram, söylensel düşünümde bu ayırt edici özelliğini koruyamaz. Cassirer, söylensel düşünümde özgül farklılıkların ortadan kaldırılması ve her şeyi aynı düzleme getirme yasası adını verdiği bir yasanın yürürlükte olduğunu söyler: Bir bütünün tüm parçaları bütünün kendisidir. Parça, bütünü temsil etmekle kalmaz, ait olduğu bütünlükle de özdeşleşir.

"Alimler, peygamberlerin vârisleridir." Onlardan devraldık­ları iman hizmetini, mirasçısı oldukları peygamberlere yakışır bir şekilde devam ettireceklerdir. Sadece bilmek, âlim olmak, inşam "peygamber vârisi" yap­maz, bunun için, "peygamber gibi davranmak" icap eder. Ancak bunu yapabilen âlimler, o makama ve tebrike lâyık olurlar. Dava Adamının Özel Hayatı Olmaz Bu büyük insanların, hâlleri, tavırları ve yaşayışları; sözlerin­den daha tesirli olur. Bu insanlar her anlarını, günün yirmi dört saatini, Müslümanca yaşarlar. Bu zatarla insan, bir genç, yirmi dört saatini birlikte geçirebilir... Fakir, Hasanül Benna, Sabri Efendi, Zahid Kevseri ve İhsan Efendi gibi zatlarda bu hâli gördüm. Ne yazık ki, İslâm davasına önder olduğu söylenen bazı meş­hur kimselerin, şahsî davranışlarında, siyasî veya ticarî hayatiarında, yakışıksız hâller görülebiliyor... "Canım bu onun özel hayatıdır, karışmayalım." denilemez. Çünkü dava adına öne çıkmış adamların, özel hayatları olamaz... Özel hayatını, keyfine göre yaşamak isteyenler, İslam adına öne çıkmazlar, çıkamazlar, çıkmamalıdırlar.