"Anladınız mı ? Ölümden sonra insanın ruhunun yaşamsının veya herhangi bir şekilde bir hayat olmasının olasılığı ne kadar az olursa olsun, Pascal'ın dine bağlı bir hayat yaşamsından beklidiği getiri, yine de dünyevi zevklerle hedonistik bir yaşam sürüp de sonsuza dek lanetlenmeyi göze alacağı bir durumun getirisinden daha büyüktür." "Pascal bunu anladığı anda da hayatının geri kalanını dine adaması gerektiği açıktı."

Osmanlı devletinin reform sürecine baktığımızda bizi hayrete düşüren şey, eğitim ve meslek alanında kadınların sağladığı gelişmenin, Batı örneklerini ne kadar yakından izlediğidir. Bunda çok önemli bir faktör, şüphesiz, Tanzimat'la birlikte Batı'yla hızlı bir kültürel bütünleşme sürecine giren Osmanlı gayrımüslimleri olmuştur. Osmanlı Hıristiyanlarının eski geleneklerinin, Hıristiyan Batı'dan çok müslüman Doğu'ya yakın olduğu, bu arada belirtilmelidir: örneğin İstanbullu Ermeniler en az 1830'lara kadar peçe kullanmış ve haremlik-selamlık adabını izlemişlerdir.

"Yakın Şark İşleri Konferansı " Türkiye'de pek bilinen birşey değildir. Fakat, bu "konferans" bugünkü Türkiye'yi oluşturan global sistemin en önemli metnini ortaya koymuştur. Öyleyse bilinmesi şarttır; bilinmemesi ,saklanması mümkün değildir. Türkiye'de bu konferans "Lozan (Sulh-Barış )Konferansı" olarak bilinir ve yüceltilir. "Yakın Şark İşleri Konferansı", 20.yüzyılın başında patronluğunu İngiltere'nin yaptığı batı sisteminin "resmi" adlandırmasıdır. Onlar için mesele " şark meselesi" dir ve yeni Türkiye Devleti batılıların bu mesleye yaklaşımları çerçevesinde oluşturulacaktır.O zaman batı sisteminin patronu İngiltere Krallığı idi. Türkiye tarafı konferansın başlangıcında ısrarla bu adlandırmayı değiştirmeye teşebbüs etmesine rağmen sonuç alamamıştır, bu yüzden iç kamuoyuna ",Lozan Konferansı" ve " Lozan Zaferi" adlandırmaları kabul ettirilmiştir.

Haftada bir gün hapishanelere, bir gün çingenelerin mahallesine vaaz etmeye giderdi. Kitabı, kıbleyi, nikâhı, talâkı bilmeyen, câhil kalmış, ihmâl edilmiş o vatandaşlarımızın ayağına gidiyordu. O çingeneler de, cenazesinin arkasından, "Hocam bizleri kimlere bıraktın da gittin?" diye ağlamışlar...

Sakın kimseye bir şey anlatmayın. Herkesi özlemeye başlıyorsunuz sonra.

Mebusluk kadar önemli bir başka ödül, Gazi'nin "sofra"sına kabul edilme ayrıcalığıdır. Adı geçen yazarlardan Özer, Bayur ve Atay, sofranın değişmez müdavimleri arasındadır. Sofra müdavimlerinden Prof. Sadri Maksudi Arsal'ın 1937'de başına gelenler ise, dalkavukluğa dayalı ikbalin ne derece riskli bir iş olabileceğinin ilginç bir örneğidir. Türkçü düşüncenin öncülerinden biri ve 1930-37 yıllarında "sofra" müdavimi olan Arsal, 1931'de Gazi tarafından mebus ve 1935'te Devrim Profesörü atanmıştır. 24 Aralık 1937 günü Denizbank'ın kuruluşuna ilişkin Meclis tartışmaları sırasında Prof. Arsal söz alarak, Atatürk'ün önerdiği "Denizbank" adının Türkçe kurallara uygun olmadığını ve "Deniz Bankası" veya "Denizcilik Bankası" adının tercih edilmesi gerektiğini savunur. Büyük bir öfkeye kapılan Atatürk, aynı günün akşamı "sofra"daki misafirlerden bazılarını seçerek derhal radyoevine gitmelerini emreder; radyoda normal program iptal edilerek, sabahın 2'sine kadar Arsal aleyhine sert konuşmalar yapılması sağlanır. Falih Rıfkı'nın galiz uslubunun izlerini taşıyan bir makale 28 Aralıkta tüm gazetelerde yayınlanarak, Arsal "nankörlük", "sahte diploma sahibi olmak", "Türkçe bilmemek", "Türk olmamak", "Türk gençlerini zehirlemek" ile suçlanır. Gazi bir süre sonra haber gönderip gönlünü alırsa da, Arsal bir daha ne "sofra"da, ne mecliste görülmez.

Telörgü... Mahşerden bir numune... Bana yol açtılar ve yüzümü telörgüye tatbik etmemi mümkün kıldılar. Geleneler, bizim Ankaralı gençler; Ankara'da yüksek tahsillerini yapan bizden çocuklar. Bana ve Osman Yüksel'e gelmişler; beni bulamayınca da çağırtmışlar... Aralarında benim sevgili Sezai Karakoç'um da var. -Nasılsın Sezai? -Çok şükür üstadım, siz nasılsınız? -Gördüğün gibi, Sezai biraz zayıflamışım değil mi ? -Biraz!.. Bu "Biraz"ın içindeki faciayı hemen kavradım; ve Sezai'nin yerine geçerek, çifte telörgünün parçaladığı kendi yüzümü, zaten param parça yüzümü hayal ettim.

"Gel!" dediğimiz halde gelmeyen fikirle, zaman bizi öldürmeye başlayınca "Git!" dediğimiz halde gitmeyen fikir.

Acı bir tad alıyorum ama, hiçbirşey anlamıyorum. Yanlız, ıstırap çekeyim diye şuurum bana bırakılmış, gerisi tamamiyle elimden alınmış gibi bir hal içindeyim.

Anneden eksiklik, biraz da çocukluktan eksiklik değil midir ? Annesini yitiren bir çocuk ne yapar? Salıncaklarının iplerine saplanır yüzlerce bıçak... Taraklar , hiç bu kadar sert olmuşlar mıdır? Geceleri süte çekilen örtüler ıssızlık pıtırakları gibi hışırdarken, mahzun yetimlerin sırtlarını hangi eldir örtecek?